Thủ đô Syria thất thủ
Syria, mảnh đất từ thời cổ đại đã được mệnh danh là cái nôi của nền văn minh, nay chẳng khác gì cái nôi lắc lư theo từng đợt giao tranh. Ngày xưa, nơi đây là trung tâm của mọi thứ đẹp đẽ, từ chữ viết hình nêm Sumer đến những công trình của Đế chế La Mã. Nhưng xem ra, mọi hào quang lịch sử đều hóa tro tàn khi quốc gia này bước vào thế kỷ 21, để lại đống đổ nát như kỷ vật chia tay.
Từ khi giành độc lập từ Pháp năm 1946, Syria chẳng khác nào đứa trẻ vừa tập đi đã gặp hàng xóm đạp ngã. Sau một loạt chính biến, lật đổ, và “hợp rồi tan” với Ai Cập, quốc gia này cuối cùng chọn đảng Ba’ath để nắm quyền, với hy vọng “một đảng thôi cho đỡ lộn xộn”. Nhưng ai ngờ, đảng này quản lý đất nước chẳng khác gì đưa một con bò vào cửa hàng gốm sứ. Kết quả? Nội chiến bùng phát năm 2011, và từ đó đến nay, Syria chẳng khác gì một sòng bạc mà mỗi tay chơi đều muốn chia phần bánh của mình.
Những ngày gần đây, Syria lại được “nâng cấp” lên phiên bản hỗn loạn cao cấp hơn. Lực lượng phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS), kẻ vốn được ví như người hùng chống chính quyền Bashar al-Assad, nay thì vừa cầm súng, vừa khoanh tay ngồi viết kịch bản phân chia đất nước. Từ Damascus cho đến Idlib, chẳng nơi nào thoát khỏi cảnh “tự chủ về bất ổn”. Dân thường, những người vốn chỉ muốn sống yên ổn để ăn bữa cơm tối mà không nghe thấy tiếng súng, giờ đây phải tham gia vào trò chơi “di cư bắt buộc”. Trong vòng hai tuần, hơn một triệu người đã dọn nhà, mà chẳng phải vì muốn tìm không gian rộng rãi hơn.
Quốc tế thì lại như những khán giả ngồi xem kịch trong rạp phim ồn ào. Các tổ chức lớn nhỏ như Liên Hợp Quốc, EU, và mấy tay chơi mạnh khác đều lên tiếng “quan ngại sâu sắc”. Nhưng quan ngại xong, họ lại tiếp tục nhâm nhi cà phê và bàn chuyện hôm nay giá dầu lên hay xuống. Trong khi đó, đất nước Syria tiếp tục biến thành sân khấu xiếc chính trị, nơi từng tay súng đều muốn múa vài vòng để khẳng định “tôi cũng là một phần của trò chơi”.
Nếu Syria ngày nay có thể nói, chắc hẳn nó sẽ thở dài và lẩm bẩm: “Chẳng ai cần quan tâm đến những di sản văn minh cổ đại của tôi, hay cái ý nghĩa của tôi đối với lịch sử nhân loại. Tất cả chỉ là đất cát dưới chân bọn họ mà thôi.